maandag 9 maart 2020

Mars en later Venus

In 2015 maakte NASA bekend dat er bewijs gevonden is voor stromend water. In 2017 werd die stellige bewering echter ingetrokken.

Zo zie je maar weer, niets is zeker, vooral omdat je je op verschillende momenten in de mars tijd en de aarde tijd iets anders kunt laten zien, vergelijk de aarde 4 miljard jaar geleden met 1 continent pangea en meer oceaan dan land.

Maar liefst zeventig procent van onze aarde is bedekt door oceanen en zeeën.


@@

Mars bevindt zich gemiddeld op 230 miljoen km (ongeveer 1,5 AE) van de zon. De siderische periode is 687 (aardse) dagen (of 1,8809 aardse jaren), dit is de tijd die Mars nodig heeft om een omloop rond de zon te voltooien. Een siderische dag (de periode die de planeet erover doet om rond haar eigen as te roteren) op Mars is iets langer dan de aardse dag en duurt 24 uur, 37 minuten en 22.66 seconden.

DE AARDE BEVINDT ZICH op 1 AE van de zon, mars dus op 1,5 AE. 

Mars is in diameter ongeveer half zo groot als de Aarde en in massa ongeveer een tiende. De totale oppervlakte van de planeet is ongeveer even groot als het totaal aan landoppervlak op Aarde. Hoewel Mars een grotere massa en een groter volume heeft dan Mercurius, heeft hij een lagere dichtheid dan zowel Mercurius als de Aarde. Daardoor is de zwaartekracht aan het oppervlak op Mercurius iets groter dan op Mars. De rossige kleur van het Marsoppervlak wordt veroorzaakt door ijzer(III)oxide in de vorm van het mineraal hematiet of roest.







Stofhoos op Mars,
vastgelegd door Marsrover "Spirit"

Van alle planeten lijkt het klimaat op Mars het meest op dat van de Aarde, hoewel de seizoenen op Mars vanwege de langere omlooptijd rond de zon ongeveer twee keer zo lang duren als op Aarde. De oppervlaktemperatuur op Mars kan tussen -140 °C (in de poolwinter) tot 20 °C (in de zomer) variëren. De enorme variatie in temperatuur is een direct gevolg van de dunne atmosfeer en de lage warmtecapaciteit van het marsoppervlak.

Er bevindt zich een groot aantal inslagkraters op Mars. Ongeveer 43.000 daarvan hebben een diameter groter dan 5 km.De grootste inslagkrater, eigenlijk een inslagbekken, is Hellas Planitia, een licht, vanaf de Aarde zichtbaar gebied op het zuidelijk halfrond van Mars.Het heeft een diepte van 8 km en een diameter van 2300 km.
Vanwege zijn kleinere massa en dienovereenkomstig geringe zwaartekracht is de kans dat een meteoriet inslaat op Mars ongeveer half zo groot als op Aarde, hoewel de nabijheid van de planetoïdengordel deze kans juist vergroot. Mars bevindt zich ook dichter bij de banen van veel kort-periodische kometen, dat wil zeggen: kometen met omloopbanen binnen de baan van Jupiter. Desondanks heeft Mars relatief weinig kraters vergeleken met de Maan, doordat de Marsatmosfeer kleinere objecten doet verbranden, voordat ze de kans krijgen in te slaan. Sommige kraters hebben een vorm die doet vermoeden dat het oppervlak nat was ten tijde van de inslag. Een keten van kraters (een catena) kan ontstaan als een meteoriet voor inslag uiteenvalt in brokstukken die ieder een krater veroorzaken.

IJs en permafrost


Waterijs is in grote hoeveelheden aanwezig, vooral aan de twee poolkappen. De hoeveelheid water die ligt opgeslagen in de ijskap op Mars' zuidpool, is voldoende om in gesmolten toestand het hele Marsoppervlak te bedekken met een 11 m dikke laag water. De hoeveelheid ijs op de Zuidpool van Mars bedraagt twee derde van het ijs op Groenland.
De poolkappen van Mars blijken te smelten en af te nemen in grootte. Een mogelijke verklaring is dat liggend stof een lichte kleur heeft en daardoor meer zonlicht weerkaatst dan het donkere, kale Marsoppervlak eronder. Bij wind waait het Marsstof op, waardoor het Marsoppervlak sterker opgewarmd wordt en er dus meer wind waait, enzoverder. Deze effecten versterken elkaar.
Naast het in de poolkappen opgeslagen, bevindt zich een grote hoeveelheid water in de Marsbodem in de vorm van permafrost. De zone van permafrost strekt zich uit van de polen tot de 60e breedtegraad. In 2016 ontdekte de SHARAD radar van de MRO onder het oppervlak van Utopia Planitia een uitgestrekte ijsvlakte. De ijslaag heeft een dikte van 80 à 170 meter; naast stof en rotsen bestaat deze voor 50 à 85% uit waterijs. Het ijs sublimeert niet, omdat het door een één tot tien meter dikke bodemlaag is bedekt.
In juni 2008 ontdekte de Marssonde Phoenix brokjes ijs zo groot als dobbelstenen in een kuil die de sonde had gegraven. Eerst werd gedacht dat het zout was, maar enkele dagen later waren de blokjes weg, kennelijk gesublimeerd. Er is ook sneeuw ontdekt.

Analyse van Marsfoto's leidde in 1986 tot de volgende indeling van Kenneth Tanaka (US Geological Survey) van de geologische tijdperken:
  • Noachisch tijdperk: 4,5 – 3,5 miljard jaar geleden. Vernoemd naar het oude hoogland Noachis op het zuidelijk halfrond van Mars. Veel vulkanische activiteit, erosie, meren en mogelijk oceanen. Bombardement vanuit de ruimte dat tot inslagkraters leidde, neemt af. Aanvankelijk dichtere atmosfeer.
  • Hesperisch tijdperk: 3,0 – 2,5/2,0 miljard jaar geleden. Vernoemd naar de vlakte Hesperia op het zuidelijk halfrond. Mars droogt op, het oppervlak wordt stoffiger. Veel water uit het Noachische tijdperk bevriest mogelijk ondergronds. Rivieren stromen nog maar verdwijnen langzamerhand. Sporadisch smeltwater veroorzaakt mogelijk inzakkingen en overstromingen.
  • Amazonisch tijdperk: 2,5/2,0 miljard jaar geleden – heden. Vernoemd naar jonge lavavlakte Amazonia Planitia op het noordelijk halfrond. Minder geologische activiteit: minder vulkanisme en inslagen. Het oppervlak is droog en stoffig, al stroomt er af en toe vloeistof (gesmolten ijs) diep tussen de rotsen. Soms komt het aan het oppervlak.

Rond 4 miljard jaar geleden moet Mars een dikkere atmosfeer en een sterker magnetisch veld hebben gehad. Ook was er toen veel vulkanische activiteit. De situatie moet in die tijd daarom niet zoveel verschild hebben van de Aarde en de vraag is dus of er op Mars, net als op Aarde, leven kan zijn ontstaan. 

Momenteel normaalgesproken geen aardse vomen van leven (in de grond bacteriën ?). 

MARS EXPLORATION ROVER, EEN VOOR MIJ SCHITTERENDE FOTO, Kunst



Datzelfde jaar werden door de NASA twee Mars Exploration Rovers gelanceerd, Spirit en Opportunity. Deze robotwagens, aangedreven door zonne-energie, landden in 2004 op Mars, voerden onderzoek uit en maakten (panorama)foto's.